فریبا مطایی گزارشگر پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز؛ اقتصاد، به عنوان شاخهای از علوم اجتماعی، عمری نزدیک به دو قرن دارد. واژه اقتصاد برگرفته از کلمه یونانی «ایکونومیا» است که از دو بخش «ایکو» به معنای «اموال» و «نومو» به معنای «مدیریت» تشکیل شده است.
از گذشته تا کنون انواع مختلفی از تعریف اقتصاد ارائه شده است، براساس فرهنگ لغت آکسفورد، دانش اقتصاد، ارتباط میان تولید، تجارت و عرضه پول در یک کشور یا منطقه مشخص و شبکهای از تولیدکنندگان، توزیعکنندگان و مصرفکنندگان کالاها و خدمات در یک مکان، منطقه و یا کشور است. اما آلفرد مارشال، اقتصاددان برجسته قرن نوزدهم، اقتصاد را مطالعه بشر در مسیر عادی زندگی میداند. او معتقد است که این علم در واقع آن قسمت از مطالعه جوامع انسانی است که از دیدگاه اجتماعی رفاه مادی بشر را تأمین میکند.
پیدایش اقتصاد به عنوان یک علم و سیستم اجتماعی یکی از موضوعهای جذاب و پیچیده است که میتواند از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه، چند جنبه کلیدی از تاریخچه و تکامل اقتصاد ارائه میشود:
اقتصاد در دوران باستان
اقتصاد به معنای مبادله کالا و خدمات، تاریخی به قدمت ظهور جوامع انسانی دارد. در جوامع اولیه، افراد برای تأمین نیازهای خود از طریق شکار، کشاورزی و دامداری به صورت ابتدایی و بدون ساختار اقتصادی پیچیده زندگی میکردند. با گذر زمان و شکلگیری جوامع پیشرفتهتر، مبادله کالاها به صورت پایاپای رواج یافت.
اقتصاد در امپراتوریهای باستان
با ظهور امپراتوریهایی مانند مصر، روم و چین، ساختار اقتصادی پیچیدهتری بر مبنای پول، مالیات و تبادلات تجاری شکل گرفت. این امپراتوریها توانستند سیستمهای پولی و تجاری را توسعه داده و به تبع آن اقتصاد خود را گستردهتر کنند.
۳. قرون وسطی و پیدایش اقتصاد بازار
در قرون وسطی، شهرهای تجاری و صنایعه دستی به تدریج شکل گرفتند و تجارت و بانکداری شروع به گسترش کرد. این دوران زمینهساز شکلگیری اقتصاد بازار بود، جایی که پول و اعتبار جایگزین نظام پایاپای شد.
انقلاب صنعتی
انقلاب صنعتی در قرن ۱۸ و ۱۹ نقش بزرگی در تغییرات اقتصادی بازی کرد. با ورود ماشینآلات و تکنولوژیهای جدید، تولید انبوه و تمرکز بر صنعت منجر به شکوفایی اقتصادی و تغییر در ساختار اجتماعی و اقتصادی شد.
اقتصاد نوین و نظریههای اقتصادی
در قرن ۲۰، رشد نظریههای اقتصادی مانند کینزی، نئوکلاسیک و بیشتر شدن نقش دولت در اقتصاد از موضوعات مهمی بود که به تکامل علم اقتصاد کمک کرد. امروزه اقتصاد به عنوان یک علم پیچیده با زمینههای مختلف مانند اقتصاد کینزی، اقتصاد زیستمحیطی و اقتصاد دیجیتال در حال پیشرفت است.
در نهایت، اقتصاد به عنوان یکی از علوم و سیستمهای پیچیده، مبانی زندگی اجتماعی و فردی را شکل میدهد و تحولات آن تأثیرات گستردهای بر جوامع انسانی دارد.