امسال، مجله نیویورکر هم صد ساله شد.
محسن عباسی‌فرد گزارشگر پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز؛ مؤسسین نیویورکر، هارولد راس و همسرش جین گرانت بودند. هارولد راس، سابقه روزنامه‌نگاری قابل توجهی داشت و جین، نخستین خبرنگار زن در روزنامه نیویورک تایمز بود.
در شماره نخست نیویورکر، هارولد و جین این اعلان را منتشر کردند: «به اطلاع می‌رسانیم که این مجله را برای بانوان سالمند شهرهای کوچک ایالت آیووا منتشر نمی‌کنیم.»
به این ترتیب، مجله نیویورکر کار خود را با آمیزه تناقض‌آمیزی از فخرفروشی نیویورکی‌ها و خودزنی آن‌ها آغاز کرد، نقد و طنز و طعنه به دیگران را هم چاشنی آن نمود. این ویژگی صد سال در نیویورکر دوام آورده است.
همان‌طور که مؤسسان مجله آرزو می‌کردند، نیویورکر خوش‌ذوقی خود را از دست نداد اما خیلی زود به تریبون مهمی برای بیان مطالب سیاسی، اجتماعی و انتقادی و موضوعات ادبی و هنری هم بدل شد.
نیویورکر هفته‌نامه است و هر سال، ۴۰ شماره عادی و شش شماره ویژه (با تعداد صفحات بیشتر) منتشر می‌کند. هر شماره ویژه برای دو هفته در نظر گرفته می‌شود. به این ترتیب، ۵۲ هفته سال را پوشش می‌دهد.
طی یکصدسال گذشته، مجله به حال و هوا و روحیه نیویورکی خود وفادار مانده، اما خوانندگان فراوانی نیز در سایر شهرهای ایالات متحده آمریکا و شهرهای بزرگ جهان دارد.
ستون «در شهر چه می‌گویند» راوی تفسیرهایی از زندگی و فرهنگ نیویورکی است که در سال‌های اخیر بیشتر به مسائل سیاسی روز می‌پردازد.
داستان‌های مصور کوتاه و کاریکاتورهای نیویورکر که عموما آثار هنرمندان مشهور جهان هستند از دلایل مهم محبوبیت آن به شمار می‌روند. سنتی که مجله از شماره نخست خود به آن وفادار مانده اختصاص دادن روی جلد مجله به نقاشی و پرهیز از درج تیترهای مکتوب است.
در انتخاب نقاشی‌ها و کاریکاتورهای روی جلد همیشه ترکیبی از طنز، شوخی و جدی – متناسب با محتوای مطالب شماره مورد نظر- مشاهده می‌شود.
در صدسال اخیر، نیویورکر مدعی ارائه عصاره سبک زندگی و خوش‌ذوقی نیویورکی، به‌ویژه از طریق تصویر، نقاشی و کاریکاتور بوده و در عین حال، تحلیل‌های سیاسی و نقدهای اجتماعی، آن را به مجله محبوب روشنفکران آمریکایی بدل کرده است.
این مجله از سال ۲۰۰۶، نسخه الکترونیکی خود را نیز در فضای مجازی منتشر می‌کند که بخش‌هایی از آن تنها از طریق آبونمان قابل دسترسی هستند.
در فوریه ۲۰۲۵، نیویورکر یکصدمین سالگرد انتشار خود را با چاپ یک شماره ویژه و برگزاری دو نمایشگاه در شهر نیویورک جشن گرفت. آغاز به کار مجله نیویورکر مصادف بود با دهه ۱۹۲۰ میلادی که به «دهه سرخوشی» نیز معروف است.
این دهه با پایان جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸ آغاز شد و با رکود بزرگ اقتصادی در سال ۱۹۲۹ به پایان رسید.
به این ترتیب، نیویورکر در زمانه‌ای کار خود را آغاز کرد که جهان، شاهد تغییرات فرهنگی مهم (گسترش فرهنگ عامه، سینما، موسیقی جاز…)، رشد اقتصادی پس از جنگ، پیشرفت‌های فناورانه (رادیو، هوانوردی، تولیدات انبوه صنعتی…)، جنبش‌های جدید هنری و ادبی (دادائیسم، سوررئالیسم) و حضور روزافزون زنان در عرصه‌های اجتماعی بود.
مؤسسان نیویورکر می‌خواستند طرح روی جلد نخستین شماره مجله، بیانگر شعار آن‌ها باشد: «ظرافت و سرخوشی». گرافیست مجله، رئا ایروین، برای روی جلد شماره نخست نیویورکر، یک «مرد شیک‌پوش» را به سبک اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی طراحی کرد و برای تداعی کردن شعار نیویورکر (ظرافت و سرخوشی)، یک عینک ذره‌بینی و یک پروانه را نیز به طرح خود افزود.
این طرح مشهورترین اثر ایروین و به نماد همیشگی نیویورکر بدل شد. تا سال ۱۹۹۴، در هر سالگرد انتشار نیویورکر، همین طرح روی جلد مجله تکرار می‌شد.
از آن سال به بعد، طرح‌هایی که با الهام از این نقاشی اولیه تهیه می‌شدند روی جلد مجله ویژه سالگرد به چاپ می‌رسیدند. بنابر این، طبیعی بود که طرح روی جلد شماره ویژه یکصدمین سال انتشار نیویورکر هم بازتابی از طرح روی جلد روز ۲۱ فوریه ۱۹۲۵ باشد.
نیویورکر از همه هنرمندان در سراسر جهان دعوت کرد طرح پیشنهادی خود را ارائه کنند. نهایتا طرح نقاش آمریکایی معاصر، کری جیمز مارشال، روی جلد شماره ویژه یکصدمین سالگرد انتشار نیویورکر چاپ شد. مارشال، شهرت خود را بیش از هر چیز مدیون تابلوهایی است که در آن‌ها سیاهپوستان را به نمایش می‌گذارد.
«مرد شیک‌پوش» شماره نخست جای خود را به یک «ربات انسان‌نما» داده که بدون عینک ذره‌بینی، نه به یک پروانه بلکه به یک پهپاد کوچک در حال پرواز خیره شده و در پس‌زمینه، جعبه خالی پهپاد روی میز قرار گرفته و این تصور را تداعی می‌کند که ربات انسان‌نما پهپاد را از جعبه بیرون آورده و به کار انداخته است. روی سینه ربات یک صفحه نمایشگر قرار دارد که صورت ربات انسان‌نما را از زاویه دید دوربین پهپاد به نمایش گذاشته است.
به نظر منتقدان، طرح روی جلد شماره ویژه فوریه ۲۰۲۵، دعوت به تأمل و دقت به این امر است که چگونه طی یکصد سال، فناوری و هوش مصنوعی، بینش ما را در مورد طبیعت و ذات انسانی تحت تأثیر گذاشته‌اند.
منبع: Courrier international
