تحلیل درسانیوز(بخش سیاسی)تحلیل سخنان رییس جمهور: مسئله آدم‌ها یا آدم‌های مسئله ساز؟ حکمرانی در تراز شایستگی.
محسن عباسی‌فرد تحلیلگر پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز؛ مسعود پزشکیان با اشاره به تراکم بحران‌ها، از نگاه سیاسی به مسائل و تمایل عمومی به «تغییر آدم‌ها» به‌جای حل ریشه‌ای مشکلات انتقاد کردند. اما پرسش بنیادین آن است: آیا در بسیاری از موارد، خودِ فرد منصوب‌شده، نخستین مانع در مسیر حل مسئله نیست؟
حکمرانی و اقتضای شایسته‌سالاری
در نظام حکمرانی کارآمد، انتخاب افراد برای مناصب اجرایی، نه صرفاً یک تصمیم اداری، بلکه یک انتخاب راهبردی است که می‌تواند مسیر سیاست‌گذاری را تعیین کند. اگر فردی فاقد صلاحیت، تجربه یا انگیزه در جایگاه تصمیم‌گیری قرار گیرد، خود به منشأ بحران بدل می‌شود. در چنین شرایطی، تغییر فرد نه یک واکنش سیاسی، بلکه یک ضرورت مدیریتی است.
تغییر آدم‌ها زمانی بی‌ثمر است که بدون معیار، بدون ارزیابی عملکرد و بدون جایگزین شایسته صورت گیرد. اما اگر انتصاب نادرست، خود عامل انسداد تصمیم‌گیری، بی‌عدالتی در تخصیص منابع و ناکارآمدی در اجرا باشد، اصلاح ساختار بدون اصلاح افراد، صرفاً تداوم بحران خواهد بود.
از تئوری تا اجرا؛ شکاف انگیزشی در مدیریتافزودن نوشته
رئیس‌جمهور به‌درستی اشاره کردند که مشکل کشور در تئوری نیست، بلکه در اجرا و انگیزه مجریان است. این سخن، اگرچه صادقانه است، اما خود گواهی بر ضرورت بازنگری در نظام انتصابات است. انگیزه، تعهد، تخصص و تجربه، مؤلفه‌هایی‌اند که باید در انتخاب مدیران لحاظ شوند. نمی‌توان از مدیران فاقد دغدغه، انتظار حل مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی داشت.
اگر قرار است دانشگاهیان و متخصصان به میدان بیایند، باید میدان برای آنان فراهم شود؛ نه آن‌که ساختارهای تصمیم‌گیری در اختیار حلقه‌های بسته و غیرپاسخگو باقی بماند. حکمرانی مشارکتی، مستلزم گشودگی در انتصاب، شفافیت در عملکرد و پاسخ‌گویی در نتیجه است.
عدالت در انتصاب، عدالت در توزیع
رئیس‌جمهور از بی‌عدالتی در توزیع منابع و احساس محرومیت اقشار مختلف سخن گفتند. اما این بی‌عدالتی، ریشه در بی‌عدالتی در انتصاب نیز دارد. وقتی تصمیم‌گیرندگان از متن جامعه نیستند، دغدغه‌های مردم را نمی‌شناسند و در برابر ناکارآمدی خود پاسخ‌گو نیستند، طبیعی است که توزیع منابع نیز ناعادلانه باشد.
اصلاح حکمرانی، از اصلاح سازوکار انتصاب آغاز می‌شود. شایسته‌سالاری، نه شعار، بلکه سازوکار اجرایی می‌طلبد؛ از ارزیابی عملکرد تا گردش نخبگان، از شفافیت در فرآیند انتخاب تا پاسخ‌گویی در برابر نتایج.
حکمرانی در تراز مسئولیت
رئیس‌جمهور با صراحت از تراکم بحران‌ها سخن گفتند و بر نقش دانشگاهیان، مردم و مدیران دغدغه‌مند تأکید کردند. این نگاه، اگر با اصلاح ساختارهای انتصابی، بازنگری در نظام انگیزشی و شفاف‌سازی در عملکرد همراه شود، می‌تواند به نقطه‌ای از تحول برسد.
اما اگر همچنان افراد ناصالح در مناصب کلیدی باقی بمانند، اگر تغییر آدم‌ها با برچسب «سیاسی‌کاری» بی‌اثر شود، و اگر شایستگی قربانی مصلحت‌گرایی شود، هیچ طرحی—حتی با بهترین نیت—به نتیجه نخواهد رسید.
در حکمرانی، گاه خودِ آدم، مسئله است. و حل مسئله، از اصلاح آدم‌ها آغاز می‌شود.
