نویسنده : Eli Clifton
به گزارش پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز؛ به نقل از دیپلماسی ایرانی بر اساس گزارش جدیدی که اخیرا توسط نهادی به نام “پویش بین‌المللی برای از بین بردن تسلیحات هسته‌ای” International Campaign to Abolish Nuclear Weapons” ( ICAN)” منتشر شده است، هزینه‌های جهانی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ به میزان ۱۰.۸ میلیارد دلار افزایش یافته است که ۸۰ درصد این افزایش از سوی ایالات متحده آمریکا صورت گرفته است.
افزایش ۱۰.۸ میلیارد دلاری، هزینه‌های جهانی سالیانه برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای را به ۹۱.۴ میلیارد دلار می‌رساند. این در حالی است که بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، ۳۸۷ میلیارد دلار برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای هزینه شده است.
در مقابل، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا در سال ۲۰۲۱ اظهار داشته است که برای پایان دادن به گرسنگی جهان، کشورها می‌توانند تا سال ۲۰۳۰ سالیانه ۴۰ میلیارد دلار هزینه کنند که در مجموع ۳۶۰ میلیارد دلار در طول ۹ سال است.
این پویش اشاره‌ای به شرکت‌های تسلیحاتی هم داشته است که از افزایش هزینه‌های هسته‌ای سود می‌برند و خاطرنشان می‌کند که ۲۰ شرکت برتر که در زمینه سلاح‌های هسته‌ای فعال هستند، بیش از ۳۱ میلیارد دلار از فعالیت‌های خود در سال ۲۰۲۳ درآمد کسب کرده‌اند.
در این گزارش آمده است: «حداقل ۳۳۵ میلیارد دلار قراردادهای تسلیحات هسته‌ای عمده با این شرکت‌ها وجود دارد که برخی از آنها برای بیش از یک دهه ادامه داشته است». Honeywell International، Northrop Grumman، BAE Systems، Lockheed Martin و General Dynamics در صدر فهرست شرکت‌هایی هستند که از هزینه های حاصل از صادرات فن آوری تسلیحات هسته ای سود برده‌اند.
این شرکت‌ها در سال ۲۰۲۳ رقمی در حدود ۱۱۸ میلیون دلار برای لابی دولت‌ها در ایالات متحده و فرانسه هزینه کردند و بیش از ۶ میلیون دلار به اتاق‌های فکری برای تحقیق و نگارش مقالات در مورد سلاح‌های هسته‌ای اهدا کردند. Lockheed Martin به بیشترین اندیشکده‌ها کمک کرد، از جمله: شورای آتلانتیک، موسسه بروکینگز، چتم هاوس، مرکز امنیت جدید آمریکا، مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، مؤسسه هادسون.
افزایش هزینه‌های تسلیحات هسته‌ای با افزایش تعداد کلاهک‌های هسته‌ای مطابقت ندارد، این تعداد پس از پایان جنگ سرد کاهش یافته است، اما تعداد سلاح‌های هسته‌ای که برای استفاده در موشک‌ها و هواپیماها قرار می‌گیرند، به مراتب بالا رفته است.
دان اسمیت، مدیر مؤسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم در یک مصاحبه مطبوعاتی گفته است: در حالی که با از بین رفتن تدریجی سلاح‌های دوران جنگ سرد، مجموع کلاهک‌های هسته‌ای جهانی همچنان روند کاهشی پیدا کرده است، متأسفانه شاهد افزایش سالیانه در تعداد کلاهک‌های هسته‌ای عملیاتی هستیم. به نظر می‌رسد این روند ادامه خواهد داشت و در سال‌های آینده نیز شتاب خواهد گرفت که می‌تواند نگران کننده باشد.»
“دان اسمیت” به تنش‌ها بر سر جنگ اوکراین و غزه اشاره می‌کند که دیپلماسی هسته‌ای را تضعیف کرده است. پارسال، روسیه مشارکت خود در آخرین معاهده دو جانبه باقی مانده هسته‌ای که از دوران جنگ سرد بین دو ابرقدرت منعقد شده بود و بر اساس آن نیروهای راهبردی هسته‌ای روسیه و ایالات متحده آمریکا محدود می‌شد، را به طور یکجانبه به حالت تعلیق در آورد و ایالات متحده هم متقابلا اشتراک‌گذاری داده‌های تسلیحات هسته‌ای خود با روسیه را طبق این معاهده به حالت تعلیق درآورد.
“دان اسمیت” همچنین به تهدیدات مکرر روسیه در استفاده از سلاح هسته‌ای در جنگ با اوکراین و همچنین جنگ اسرائیل علیه جنبش حماس در نوار غزه اشاره می‌کند که می‌تواند توافق غیررسمی در حال شکل‌گیری بین ایالات متحده آمریکا و ایران برای کاهش تنش در تحولات اخیر منطقه خاورمیانه را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
در عین حال این درگیری‌ها، تلاش‌ها برای مشارکت اسرائیل – که هرگز به داشتن تسلیحات هسته‌ای خود اعتراف نکرده است- در کنفرانس ایجاد منطقه خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای و سایر سلاح‌های کشتار جمعی را تضعیف کرده است که به‌تدریج به تضعیف کلی دیپلماسی هسته‌ای کمک می‌کند.
در حالی که تولید کنندگان تسلیحات هسته‌ای از قراردادهای منعقد شده جدید میلیاردها دلار بهره می‌برند، چشم‌انداز کلی برای محدود کردن استفاده از سلاح‌های هسته‌ای بسیار بد به نظر می‌رسد.
ویلفرد وان، مدیر برنامه تسلیحات کشتار جمعی مؤسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم در گزارش جدیدی گفته است:«ما مشاهده نکرده‌ایم که سلاح‌های هسته‌ای چنین نقش برجسته‌ای در روابط بین‌الملل پس از جنگ سرد بازی کند.
به سختی می‌توان باور کرد که تقریباً دو سال از زمانی که رهبران بزرگترین کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای به طور مشترک تأیید کردند که “یک جنگ هسته‌ای را نمی‌توان برد و هرگز نباید در آن جنگید”، گذشته باشد.
منبع: Responsible Statecraft Quincy Institute/ ترجمه: علی رضوان پور
