یادداشتی از دکتر لقمان قنبری؛ تعصب مذهبی و اعتقادات مذهبی یکی از عوامل اصلی گسترش خشونت و همچنین تروریسم در خاورمیانه است و این منطقه را به حساسترین عرصه تقابل مذهبی و ایدئولوژیک تبدیل کرده است.
این امر در خشونت، جنگهای فرقهای و داخلی، انفجارها، و درگیریهای مذهبی در عراق، افغانستان، پاکستان، سوریه، یمن، لبنان و فلسطین مشهود است.
اساساً خشونتهای مذهبی از تعصب شدید عقیدتی به آیین یا مجموعه عقاید خاص در برابر سایر آیینها ناشی میشود.
تعصب مذهبی باعث میشود تا پیروان آن فرقه مذهبی، ارزش مطلق و حقیقت را خاص آیین خود ببینند و سایر آیینها را گمراه و انحرافی بهحساب آورند.
چنانچه این تعصب به قدرتیابی یک از این گروها منجر شود، سایر گروها و آیینها در معرض هجوم قرار میگیرند و در نتیجه خشونت مذهبی گسترش پیدا میکند.
در این راستا هوروویتز (۱۹۸۵) و کونور (۱۹۹۴) معتقدند که درگیری قومی، بزرگترین مسئله سیاسی دهه ۹۰ و همچنان مشکل اساسی دهههای آینده خاورمیانه می باشد.
آنها بر این باور هستند که انزاعهایی که در جوامع چندپاره مانند عراق، لبنان و یا بین رژیم اشغالگر و فلسطینیها، روی داده با عنوان درگیریهای قومی شناخته شده است.
بعلاوه مطالعات مرکز تحقیقاتی پیو در مورد منازعات قومی- مذهبی در جهان، در سال ۲۰۱۹، نشان میدهد که از سال ۲۰۱۵، خشونتهای قومی-مذهبی در ۳۸ کشور جهان ۴۸ درصد افزایشیافته است که شامل ۱۳ کشور عربی نیز میشود.
همچنین در سال ۲۰۱۲، شش درگیری مسلحانه با بیش از ۱۰۰۰ کشته در این منطقه رخ داد است. نکته قابل تامل این است که همه این کشمکشها در کشورهای مسلمان چون افغانستان، پاکستان، سودان، سومالی، سوریه و یمن و فلسطین رخ دادهاند.