محسن عباسی‌فرد گزارشگر پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز؛ نام‌ونشان و خاستگاه خانوادگی سیدحسن امین، فیلسوف، حقوقدان، تاریخدان، ایرانشناس، ادیب، شاعر، استاد اسبق دانشگاه‌های انگلستان، هند و چین و استاد افتخاری بین‌المللی دانشگاه حکیم سبزواری است.
وی در هفتم آذر ۱۳۲۷ از پدری دانشمند (سیدعلینقی امین) و مادری شاعر(فاطمه عربشاهی)در شهر تاریخی سبزوار در خراسان بزرگ متولد شد.
حسن امین با نام کامل شناسنام‌ای «سیدامیرحسن امین»، نام و نام‌خانوادگی خود را وامدار پدربزرگ دانشمندش، میرسیدحسن امین‌الشریعه سبزواری (در گذشته ۱۳۱۸) از علمای مشروطه طلب است که مظفرالدین شاه قاجار در شعبان ۱۳۱۶ قمری (هشت سال پیش از صدور فرمان مشروطیت )، به او به عنوان یکی «از اجله علمای عصر»، لقب و سمت امین‌الشریعه و مستمری مادام‌العمر داد و محمدعلی شاه در استبداد صغیر او را به جرم مشروطه‌خواهی از خراسان نفی بلد و به «سرخنکلاته» استرآباد (گرگان کنونی در استان گلستان) تبعید کرد.
پدر بزرگ مادری‌اش عالمی شجاع معروف به «آقای شاه»(سیدحسین عربشاهی) بزرگ خاندان سادات عربشاهی از بنی‌اعمام دکتر قاسم غنی (طبیب، ادیب و سیاستمدار و مصحح دیوان حافظ با علامه قزوینی) بود که جان دکتر غنی را در توطئه دشمنانش در اتهامی نابجا از دست مجتهد مستبد شهر نجات داد.
دانش‌اندوزی و افتخارات علمی
امین در پنج سالگی به دبستان و در هفده سالگی به دانشگاه راه یافت و با سخت کوشی به تحصیل ادبیات، حقوق و فلسفه پرداخت و سرانجام به دلیل دانش گسترده دایره‌المعارفی اش در علوم انسانی و اجتماعی در شرق و غرب زبانزد شد. به همین دلیل،
۱. انجمن مفاخر ایران زمین، روز هفتم آذرماه *( زادروز امین)* را در تقویم مفاخر ایران به نام وی ثبت کرده است.
۲. پروفسور داریوش فرهود(پدر علم ژنتیک ایران، متولد ۱۳۱۵) در جلد ششم «دایره‌المعارف ایران فرهنگی»، امین را یکی از «ایرانیان جهانی» و یکی از دو حقوقدان ایرانی جهانی نام در کنار شیرین عبادی(تنها ایرانی برنده جایزه نوبل که موجب اشتهار بین‌المللی می‌شود) معرفی کرده است.
۳.دکتر حسین باهر (استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی، متولد ۱۳۲۳)، در کتاب «از قم تا رم و بالعکس» امین را یکی از چهل نفر چهره‌های جهانی قرن اخیر، در کنار شخصیت‌های مهمی چون گاندی رهبر سیاسی و معنوی هندی‌ها، نلسون ماندلا، رهبر آفریقای‌جنوبی. مهاتیر محمد رهبر مالزی و آیت‌الله بروجردی که توانست رسمیت مذهب شیعه را از شیخ‌الازهر بگیرد، قرار داده است.
۴. استاد عبدالرفیع حقیقت در کتاب «وقایع فرهنگی ایران از قرن اول هجری تا امروز» تاریخ تولد امین در هفتم آذر ۱۳۲۷ را به عنوان یک واقعه فرهنگی در صدساله اخیر در ایران در کتاب مزبور ثبت کرده است.
۵. استاد احمد نیکو همت در کتاب شاعران در سنگر مطبوعات، از انتشارات موسوی زاده، چاپ اول ۱۳۸۲ ، زندگی‌نامه امین را در ردیف بزرگانی همچون دهخدا، ملک‌الشعرای بهار، کاظم زاده ایرانشهر، سعید نفیسی، اقبال لاهوری، خلیل‌الله خلیلی، بدیع‌الزمان فروزانفر، دکتر نصرت‌الله کاسمی، حبیب یغمایی، دکتر پرویز ناتل‌خانلری آورده است.
۶. استاد عزت‌الله فولادوند نیز در کتاب « نقش فرهنگ جهان گرای ایران در زلال آیینه تاریخ»، ( تبریز، انتشارات یانار،۱۳۹۵)، امین را در کنار علامه دهخدا، ملک‌الشعرای بهار، دکتر محمدمعین و دکتر پرویز ناتل‌خانلری، به عنوان یکی از فرهنگسازان ایران پس از مشروطیت نام برده است.
۷. وب سایت رسمی دانشگاه تهران در سایت « دانش آموختگان شاخص» این دانشگاه، امین را پس از محمدعلی اسلامی ندوشن و حسین‌الهی قمشه‌ای و پیش از عزت‌الله انتظامی و محمد ابراهیم باستانی‌پاریزی به عنوان یکی از شاخص‌ترین فارغ‌التحصیلان دانشگاه تهران معرفی کرده است.
۸. انجمن حقوق‌شناسی ایران به اهتمام استادان حقوق دکتر وحید آگاه و دکتر تهمورث بشیریه با امین در ردیف برجسته‌ترین استادان علم حقوق مانند دکتر ناصر کاتوزیان، دکتر سیدحسین صفایی، دکتر محمدرضا بیگدلی، دکتر سیدمحمد هاشمی، دکتر گودرزی افتخار جهرمی و … مصاحبه کرده و فیلم مستند ساخته‌اند.
۹. رادیو فرهنگ در بهار ۱۳۸۶ در برنامه «دانشوران» گفتگوی مفصل خود را با امین، در کنار برجسته‌ترین دانشوران معاصر همچون استاد عبدالله انوار، دکتر محمد ابراهیم باستانی‌پاریزی، دکتر غلامحسین دینانی، دکتر سیدجعفر شهیدی، دکتر علی‌محمد کاردان و دکتر محمدحسن گنجی، در شمار چهره‌های درخشان دانش، فرهنگ و فرزانگی و مفاخر علمی و ادبی ایران پخش کرد.
۱۰. پیام فضلی‌نژاد در سلسله گفتگوهایی با متفکران، اندیشمندان و دگراندیشان ایران معاصر از جمله دکتر سیدحسین نصر، دکتر احمد مهدوی‌دامغانی، دکتر هرمیداس باوند و … با امین مصاحبه کرد که این سلسله گفتگوها تحت عنوان «شوکران» از شبکه ۴ تلویزیون ایران پخش و با استقبال اهالی فرهنگ و اندیشه مواجه شد.
۱۱. دکتر امیر دبیرمهر در برنامه گفتاورد رادیو تهران پس از مصاحبه با دکتر غلامحسین دینانی با امین مصاحبه کرد.
۱۲. محمد تیتکانلو در مجموعه «مفاخر ملی فرهنگی هنری ایران» عکس امین به شیوه داگرئوتیپ(با جیوه بر روی صفحه نقره) را در کنار داریوش شایگان، عزت‌الله انتظامی، سیمین بهبهانی، جمشید مشایخی و ۱۴ نفر دیگر جاودانه کرده است.
۱۳. مهندس حبیب‌الله انیسی در رادیو گفتگو در برنامه «حیاط خلوت»، در کنار دیگر مشاهیر با امین مصاحبه کرد که در دو ساعت پخش شد. .
۱۴. گفتگوها و مصاحبه‌های مدیران و سردبیران نشریه‌های ادواری و مطبوعات با امین بسیار است، از جمله مصاحبه محمد قوچانی در مهرنامه، مهندس لطف‌الله میثمی در چشم‌انداز ایران، مریم باقی در آگاهی‌نو، آزاده میرشکاک در نسیم‌بیداری، محمود اسدی در چهره‌های ماندگار، دکتر امیر رضا هادی در ایرانگرد، علی نظری در پایتخت، مهدی بهمنی در آینه زندگی، مهدی مقصودی در ستاره شرق، فاطمه عاطفی در پادنگ، محمدکاظم سالمی در هنرپو، تدینی در ملک‌بیداری، علی‌اکبر طیب در سربداران و ده‌ها مجله معتبر دیگر و تعداد بی‌شماری از روزنامه‌ها از روزنامه شرق، ایران، اعتماد، آفتاب یزد ستاره صبح، امرداد و قانون بگیرید تا مطبوعات شهرستانی مانند گیلان‌ما، پادنگ، استهبان و هشترود.
۱۵.صدها نویسنده، پژوهشگر و دانشجو در آغاز کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و مقاله‌های خود یا آثار خود را به امین تقدیم کرده‌اند یا در مقدمه آنها از کمک‌های علمی و راهنماییهای عملی او سپاسگزاری کرده‌اند و هزاران تن از پژوهشگران در شرق و غرب به آثار او ارجاع داده‌اند.
الف. نمونه‌ای از کتاب‌هابی که به امین تقدیم شده است، دو کتاب از بیست و چند کتاب تالیف دکتر محمدتقی سبکدل ( ۱۳۵۵ -.) از استادان ادبیات استان آذربایجان‌شرقی مقیم تبریز است. دکتر سبکدل، کتاب «کلیات اشعار شهریار» را با این عبارات در سومین صفحه کتاب، به امین تقدیم کرده است: « پیشکش به استاد بزرگوارم، دانشمند وارسته و عالم معزز، استاد پروفسور سیدحسن امین، محمدتقی سبکدل». دکتر سبکدل همچنین، در سومین صفحه کتاب دیگری از تالیفات خود با عنوان « مکتب شهریار» که در ۷۴۳ صفحه در شمار انتشارات بهاردخت در ۱۳۹۲ چاپ شده است، این تالیف را به چهارتن که جوانترین آنان، امین است، به این عبارت تقدیم کرده است: « تقدیم به روح بزرگ و جاودانی زنده یادان و اوستاد استادان دکتر منوچهر مرتضوی، دکتر محمدامین ریاحی، دکتر ایرج افشار و پیشکش به جهانی بنشسته در گوشه‌ای استاد بروفسور سیدحسن امین»
ب. نمونه آخرین پایان‌نامه‌ای که به امین تقدیم شده است، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد حقوق خانم مریم رئیسی وکیل پایه یک دادگستری استان اصفهان است.
ج. از اولین کتاب‌هایی که از امین بابت همکاری علمی و گره‌گشایی ادبی تشکر شده است، یادداشت‌های دکتر قاسم غنی به کوشش پسرش دکتر سیروس غنی چاپ لندن است .
د. از آخرین کتاب‌هایی که از امین به دلیل کمک علمی و فکری تشکر شده است، دیوان اشعار ضیا الحق حکیمی معروف به ضیایی سبزواری نوه حکیم حاج ملاهادی سبزواری چاپ انتشارات متن در متن به مدیریت خانم مهندس مهرعلیزاده و حسن اهتمام پارمیس حکیمی نوه هنرمند شاعر است.
۱۶. در خبرگزاری‌ها، شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی نیز مصاحبه‌های امین بی‌شمار بوده است. عباس کریمی در ایکنا، آریا دوست در ایلنا، اسفندیار عبداللهی در دیدار نیوز، سهیلا محمدی‌نیا در ایرانگرد، برومند شکری در نمانامه، دارستانی در فرتاک‌نیوز، محسن عباسی‌فرد در چکاوک‌نیوز و عقاب افقانستان، فتح‌اللهی در دیپلماسی ایرانی، حسین زندی در همدان‌نامه، بهنام دارابی در موسسه مدارا و گفتگو، جواد دباغی‌مقدم در سبزوار نیوز، بهنام سعادتی در سیاست نیوز و جامعه ایده‌آل، مهندس بهراد در جبهه ملی سامان ششم، عماد گلی در سفیر عمید و .. مکرر با امین مصاحبه‌هابی داشته‌اند.
آخرین چنین مصاحبه‌ای را مهندس مهدی زمانی در برنامه «فرهیختگان» با امین در کنار دکتر ژاله آموزگار، دکتر جلال‌الدین کزازی، استاد غلامحسین امیرخانی، رسول مرادی و دکتر محسن مدیر شانه‌چی و … انجام داد که در شامگاه هشتم امرداد ۱۴۰۱ به طور زنده و بدون سانسور و ادیت، از سایت انجمن سیاوش پخش شد.
۱۷. دکتر محمود اسعدی در مجله « چهره‌های ماندگار»، علیرضا نوری‌زاده در ایران فردا، کسری ناجی در بی بی سی، فرهودی در صدای آمریکا، ایرج جمشیدی در «سرخط خبر» در ایران فردا، مهندس بهرام در خانه هنرمندان، یاسر معظمی گودرزی در شبکه جام‌جم و ده‌ها خبرنگار و گزارشگر دیگر در شبکه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی بویژه رادیو فرهنگ و رادیو گفتگو با امین به عنوان حقوقدان فیلسوف، تاریخدان و ادیب و یکی از برترین متفکران و اندیشمندان ایران معاصر مصاحبه کرده‌اند.
۱۸. مطبوعاتی پیشکسوت ایرج جمشیدی مدیر روزنامه آسیا و آسیا نیوز، در برنامه‌های مختلف بویژه سلسله گفتگوهای هفتگی « صدسال پیش» راجع به تاریخ، رجال و رخدادهای سیاسی و فرهنگی سال‌های پس از مشروطیت در ایران، بیش از هشتاد مصاحبه با امین انجام داده است که بخش اخیر از سال ۱۴۰۰ تا کنون همه هفته مرتب بجز یک هفته از تلویزیون ماهواره‌ای ایران فردا پخش شده و مورد استقبال بینندگان فارسی زبان در سطح جهان قرار گرفته است.
۱۹. امین و آثارش سوژه انواع هنر قرار گرفته‌اند.
الف. بیش از ۱۵۰۰ شاعر از جمله مشفق کاشانی، حسین آهی، ادیب برومند، حمید سبزواری، دکتر قدمعلی سرامی و دکتر عباس کی‌منش برای او شعر ساخته‌اند.
ب. خوشنویسان مختلف از جمله استاد غلامحسین امیرخانی، استاد یدالله کابلی خوانساری، رسول مرادی، حسین خسروی، یعقوب انوش، یونس خانلرزاده، کامل قلی‌پور، محسن گل محمدزاده، فرهاد جلیلیان، محمود خوشنویس و دیگر خوشنویسان نزدیک هزار قطعه از اشعار و کلمات قصار او را خوشنویسی کرده‌اند.
ج. اشعار و کلمات قصار امین سوژه نقاشی خط نیز بوده است. یک نمونه برجسته از آن شعر وطن و پرچم شاهنامه امین است که عباس رحیمی آن را به سبک ابداعی خود «نگارینه خط» نگارش/ ترسیم کرده است که تصویر آن در مجموعه آثار او چاپ شده و اصل آن با حضور و سخنرانی امین در موسسه فرهنگی اکو رونمایی شد. نمونه دیگر، نقاشی خط شعر امین به قلم محمد جعفر سروی است.
د. فیلم مستند زندگی امین را چندین مستندساز از جمله حمیدرضا محسنی، محمود رضاخانی و امید منوچهریان ساخته‌اند.
ه. شعر امین را خوانندگان مشهور از جمله محسن نامجو خوانده و آهنگسازانی همچون بهمن فردوسی روی آن آهنگ گذاشته‌اند.
و. مجسمه امین را مجسمه‌سازان نامداری همچون زنده یاد ناصر هوشمند وزیری خالق غار موزه وزیری ساخته‌اند که در کنار سردیس پروفسور محمود حسابی و پروفسور محسن هشترودی در غار موزه وزیری در لواسان در معرض دید بازدیدکنندگان است. همچنین هادی عارفی‌منش سردیس امین را به مناسبت برگزاری «همایش پروفسور سیدحسن امین: فرصتی برای بزرگداشت اندیشه‌های سترگ» ساخت که در ۷ آذر ۱۳۸۸ در آن همایش رونمایی شد.
ز. پرتره امین را بیش از پنجاه تن از نگارگران معاصر به انواع و اقسام به تصویر کشیده‌اند. از همه مهم‌تر پرتره امین اثر ماهرخ وحیدنیا است که به سبک پرداز، درکنار مفاخر بزرگ تاریخی ایران – همچون کورش، فردوسی، نظامی و امیرکبیر- کشیده‌اند. تازه‌ترین این پرتره‌ها، اثر دکتر مهین حقدوست (مدیر نگارخانه حقدوست) است که پاره امین را در کنار مشاهیر دیگر ایران کشیده و در کتاب خود به چاپ رسانده است. احمد منهوبی (شباهنگ) نیز پرتره امین را در کنار شاهنامه امین کشیده و تصویر آن را در کتاب خود به چاپ رسانده است. عطاالله خانبلوکی مدیرکل وزارت ارشاد و شادروان دکتر میرفخرایی قاضی دیوان عالی کشور و دیگران نیز پرتره امین را کشیده‌اند که تصویر تعدادی از آنها در مجله حافظ چاپ شده است.
ح. علیرضا جوزی استاد در منبت و معرق کاری نیز تصویر امین را بر چوب کشیده است با خوشنویسی فرهاد جلیلیان
۲۰. امین در نزدیک به یکصد همایش بین‌المللی و ملی در پنج قاره جهان شرکت و سخنرانی کرده است که آخرین آنها همایش بین‌المللی ابوالفضل بیهقی در دانشگاه حکیم سبزواری در اول آبان ۱۴۰۱ بود.
وی همچنین در صدها افتتاحیه و اختتامیه نمایشگاه‌های نقاشی، خوشنویسی و تئاتر به عنوان مهمان ویژه و سخنران کلیدی دعوت داشته است که آخرین آنها سخنرانی در رونمایی ترجیع‌بند هاتف اصفهانی به خط استاد غلامحسین امیرخانی در در فرهنگستان هنر و بزرگداشت جهان پهلوان غلامرضا تختی و بریدن کیک تولد او در فرهنگسرای گلستان هر دو در تابستان ۱۴۰۱ بود.
۲۱. برای بررسی آثار و اندیشه‌ها و رونمایی از کتاب‌های امین، در طول سی ساله اخیر ده‌ها همایش، مجلس بزرگداشت و جشن تولد گرفته شده است، از آن جمله:
الف. «همایش پروفسور سیدحسن امین: فرصتی برای اندیشه‌های سترگ» در یازده محور همچون امین و دانش حقوق، امین و ادب فارسی، امین و تاریخ ایران و جهان، اندیشه و جایگاه سیاسی امین و ….
ب. بزرگداشت شصت و یکمین زادروز امین در هفتم آذر ۱۳۸۸ در تالار اجتماعات مسجد بقیت‌الله در شهر سبزوار به دبیری علمی سید رضا قریشی‌زاده سردبیر نشریه سربداران،
ج. بزرگداشت او به عنوان حقوقدان در کانون وکلای دادگستری استان زنجان به اهتمام دکتر علی پزشکی رئیس کانون وکلای زنجان، د. بزرگداشت به عنوان فیلسوف و نویسنده و شاعر در نمایشگاه کتاب و مطبوعات به اهتمام فرتاک‌نیوز با دیر همایش محسن عباسی‌فرد عضو فدراسبون بین‌المللی روزنامه‌نگاران و سخنرانی استاد محمد علی امینیان رئیس انجمن سخنوران،
د. بزرگداشت در انجمن هم‌اندیشان ایران فرهنگی به عنوان رونمایی از شاهنامه امین به اهتمام و سخنرانی پروفسور داریوش فرهود پدر علم ژنتیک ایران،
ه. بزرگداشت به عنوان شاعر و فیلسوف در انجمن شاعران ایران به اهتمام کیومرث مهدوی متخلص به خدیو در آبان ۱۳۸۶،
و. بزرگداشت در اداره کل ارشاد استان البرز به اهتمام سید محمد تهرانی‌پور متخلص به سفیر نیشابوری رئیس انجمن سفیران سخن و محمد شعبانی مدیر مجله روزهای طلایی،
ز. بزرگداشت به مناسبت روز قلم در خانه اندیشمندان علوم انسانی به اهتمام سرهنگ هوشنگ وزیری فراهانی،
ح. بزرگداشت به مناسبت روز حافظ در فرهنگسرای شفق به همت انجمن ادبی بهار خاقانی
ط. بزرگداشت به مناسبت چاپ و نشر تمبر اختصاصی با چهره امین در موزه امام علی به اهتمام بنیاد بین‌المللی دکلمه به ریاست دکتر وحید عمادی و دبیری مهندس احمد کجوری
ی. بزرگداشت در دانشگاه علمی کاربردی کار در خیابان طالقانی به مناسبت جشن روز تولد و رونمایی از مجسمه ساخت استاد ناصر وزیری، ک. بزرگداشت به عنوان مصحح دیوان حاج ملاهادی سبزواری در مراسم رونمایی آن کتاب در خانه هنرمندان به مدیریت دکتر مجید سرسنگی
ل. بزرگداشت در سلسله بزرگداشت‌های گالری انتظامی به مدیریت سحر انتظامی همراه با مشاهیری همچون عزت‌الله انتظامی آقای بازیگر و قدرت‌الله انتظامی استاد موسیقی و …
م.بزرگداشت به عنوان فیلسوف، حقوقدان و ادیب و دانشمند نمونه در حسینیه ارشاد به اهتمام دکتر ناصر میناچی، دکتر اسماعیل حاکمی و دکتر محمدباقر چوبک در ۱۳۹۰
ن. بزرگداشت به عنوان الگوی موفقیت علمی و آموزشی در فرهنگسرای ولا در شهر ری در نوزدهمین همایش موسسه بین‌المللی فرهنگی و آموزشی فکر برتر به اهتمام موسس و رئیس موسسه دکتر افسر رنجبر در ۲۰ آبان ۱۴۰۱
و ده‌ها بزرگداشت مشابه در دانشگاه‌ها، فرهنگسراها و انجمن‌های ادبی
*تحصیلات و کارآموزی‌ها*
امین در هفده سالگی در مهر ۱۳۴۵ وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. همزمان با تحصیلات دانشگاهی، فلسفه شرق را نزد بزرگانی همچون حسن‌زاده‌آملی، سیدرضی شیرازی، محمدکاظم عصار، رفیعی قزوینی، حکیم شیرازی، یحیی طالقانی، مهدی حائری‌یزدی، جواد مصلح، سید محمدکاظم میریحیی و پدرش سیدعلینقی امین خواند.
استادان بزرگ امین در علم حقوق در ایران، دکتر سیدحسن امامی (امام جمعه محمدرضا شاه)، دکتر احمد متین دفتری (نخست وزیر رضاشاه)، استاد آقا میرزا محمود شهابی خراسانی، استاد آقا محمد سنگلجی و استاد سیدمحمد مشکات و در انگلستان پروفسور جان گرانت John P. Grant ( رئیس دانشکده حقوق دانشگاه گلاسگو در اسکاتلند و استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه سی راکوز آمریکا) در گلاسگو و پروفسور نوئل کلسون Noel Coulson ( رئیس دپارتمان حقوق مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی SOAS) در لندن بودند.
مدارک و سوابق دانشگاهی پروفسور امین در علم حقوق، عبارتنداز:
۱.کارشناسی حقوق قضایی، دانشگاه تهران، ۱۳۴۹
۲. کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه تهران ۱۳۵۳
۳. گواهینامه اتمام کارآموزی قضایی از وزارت دادگستری
۴. دکتری تخصصی Ph.D درحقوق بین‌الملل از دانشگاه گلاسگو در بریتانیا
۵. گواهینامه نیل به مرتبه استادی تمام (پروفسور) دانشگاه گلاسگو کلدونین، دانشگاه مطالعات خارجی پکن. دانشگاه گواهاتی هند
امین در ایران با قبولی در کنکور قضاوت، دوره کارآموزی قضایی را در وزارت دادگستری تحت تعلیمات استادانی چون مسعود هدایت، دکتر مصطفی رحیمی، دکتر امیرحسین شیخ‌نیا و اشباه و امثال آنان گذرانید و پس از تحلیف به عنوان جوانترین قاضی دادگستری در تلویزیون سال ۱۳۵۱ نشان داده شد و به قضاوت پرداخت و بعد از استعفا از دادگستری از کانون وکلای دادگستری در ۱۳۵۴ تقاضای پروانه وکالت کرد و سرانجام پس از بازگشت به ایران پروانه پایه یک دادگستری گرفت.
امین در انگلستان نیز با دادن امتحانات سخت و کارآموزی نزد سولیسیترها و بریسترها، عضو دانشکده وکلای دادگاه‌های عالی Faculty of Advocates شد که بزرگانی همچون دیوید هیوم فیلسوف نامدار فارغ‌التحصیل دانشگاه گلاسگو عضو آن بودهاند.
امین همزمان، عضو کالج عدالت College of Justice شد که ریاست افتخاری آن با پرنس چارلز ولیعهد انگلیس است و به او حق حضور در مجلس لردان در مرحله شکایت به دیوان تمیز می‌دهد.
امین پس از پانزده سال تدریس تمام وقت و گذراندن همه مراتب دانشگاهی در اول اپریل ۱۹۹۲ (مطابق اردیبهشت ۱۳۷۱) به سمت استاد تمام صاحب کرسی *( پروفسور)* در دانشگاه گلاسگو کلدونین ارتقاء یافت، دانشگاهی که یکی از استادانش *( گوردن براون)* نخست وزیر انگلستان و یکی از فارغ التحصیلانش *(حسن روحانی)* رئیس‌جمهور ایران شده‌اند.
امین همچنین در سنت تعلیم و تربیت علوم قدیمه نیز به دریافت اجازه افتا و تدریس در مذاهب اربعه اهل‌سنت (از علامه ملا رشید برهانی) و اجازه حدیث در مذهب شیعه (از آیت‌الله العظمی سیدمحمد شیرازی و پدرش آیت‌الله سیدعلینقی امین) توفیق یافته است.
*تالیفات و تصنیفات*
امین هفتاد عنوان کتاب به فارسی و انگلیسی و بیش از دویست مقاله پژوهشی در داخل و خارج، تالیف و تصنیف کرده است.
دکتر محمدباقر چوبک و دکتر محمدتقی متقی در مقاله « کارنامه علمی و فرهنگی امین» در ویژه‌نامه نشریه سربداران در بهار ۱۳۸۸ آثار مکتوب امین را چنین بخش‌بندی کرده‌اند:
۱. تالیف و تصنیف
۲. تصحیح متون
۳. ترجمه از فارسی به انگلیسی
۴.ترجمه از انگلیسی به فارسی
۵. بخشی از کتاب، مقاله‌ای در مجموعه مقالات
۶. دایره‌المعارف نگاری
۷. ویراستاری کتاب‌های دیگران
۸. دفترهای شعر و آثار منظوم
۹. مقدمه و تقریظ بر کتاب‌های دیگران
۱۰. مجله‌نگاری و سردبیری نشریات.
اولین اثر او مجموعه اشعارش با عنوان « ترانه فرشتگان» بود که در مهر ۱۳۴۳ در شانزده سالگی منتشر کرد.آخرین کتاب او در فلسفه شرق «وحدت وجود»، در فلسفه غرب «تاملات نابهنگام نیچه»، در حقوق «تاریخ حقوق ایران»، در ادبیات «دیوان قصاید امین» است.
مفصل‌ترین اثر او شاهنامه امین یا دانشنامه ایران در هفت مجلد، نظیره و متمم شاهنامه فردوسی به نظم و یک دایره‌المعارف ایرانشناسی به نثر است.
او همچنین در اکثر دایره‌المعارف‌ها و مجلات حقوقی و فلسفی معتبر فارسی مقاله دارد، از جمله:
۱. مجله یغما به مدیریت حبیب یغمایی.
۳. مجله سخن به مدیریت دکتر پرویز ناتل‌خانلری.
۳. مجله راهنمای کتاب، به مدیریت ایرج افشار.
۴. مجله گوهر به مدیریت دکتر نصرت‌الله کاسمی.
۵. مجله وحید به مدیریت دکتر سیف‌الله وحیدنیا.
۶. مجله ارمغان به مدیریت وحیدزاده دستگردی( نسیم).
۷. مجله هوخت به مدیریت انجمن زرتشتیان ایران.
۸. مجله ره‌آورد به مدیریت حسن شهباز.
۹. مجله ایرانشناسی به مدیریت دکترجلال متینی.
۱۰. مجله میراث ایران به مدیریت دکتر شاهرخ احکامی.
۱۱. مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی به مدیریت مهدی بشارت.
۱۲.مجله رودکی به مدیریت محمد عزیزی.
۱۳. مجله کیهان اندیشه به مدیریت محمدجواد صاحبی.
۱۴ مجله نگین به مدیریت دکتر محمود عنایت (قبل از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران و بعد از آن در آمریکا)
۱۵. فصلنامه مهرگان به مدیریت دکتر ستاره درخشش (دختر محمد درخشش وزیر فرهنگ)
۱۶. فصلنامه اباختر به مدیریت سیروس مهدوی
۱۷. فصلنامه گیلان ما به مدیریت دکتر محمدعلی فائق
۱۸. ماهنامه پادنگ به مدیریت فاطمه عاطفی
۱۹. مجله جامه دران به مدیریت محمد حاجی‌زاده
۲۰. ده‌ها مجله دیگر مثل بررسی و نقد کتاب، گیلوا، نامه‌گیل، گلگشت کتیبه، بیهق‌نامه، ستاره شرق، ستاره صبح، سربداران و…. .
امین، رکورددار نوشتن مقدمه و تقریظ بر کتاب‌های دیگر دانشمندان، نویسندگان، شاعران و هنرمندان درسطح جهان است و بر بیش از ۲۶۰ کتاب مقدمه و تقریظ نوشته است.
*دایره‌المعارف نگاری*
امین، پایه‌گذار و سرپرست علمی دایره‌المعارف ایرانشناسی و مدیر گروه، ویراستار، مقدمه‌نویس و همکار ده‌ها دانشنامه است، از آن جمله:
● پژوهنده، نویسنده و سراینده «شاهنامه امین : دانشنامه ایرانشناسی» در هفت مجلد که بخش منظوم آن نظیره و تکمله شاهنامه فردوسی است و بخش منثور آن یک دایره‌المعارف ایرانشناسی کامل، کاری در ردیف تاریخ تمدن ویل دورانت در خصوص حوزه تمدنی ایران بزرگ از آغاز تا پایان قرن چهاردهم هجری خورشیدی.
● مدیر گروه حقوق و فقه دانشنامه ایران زمین که از طریق سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با همکاری دکتر ناصر تکمیل همایون، دکتر علی بلوکباشی، دکتر علی صادق‌زاده وایقان و … نخست به صورت مطبوع و اکنون به صورت دیجیتالی تدوین و منتشر شده است.
● ویراستار و همکار «دایره‌المعارف تشیع» (مجلد نهم و دهم)، با تالیف نزدیک به یکصد مقاله، به ویراستاری احمد صدر حاج سیدجوادی، بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی، و نویسنده چندین مقاله مهم آن از جمله «سبزواری، حکیم حاج ملاهادی» و …
● همکار مولف با دانشنامه ایرانی ایرانیکا زیر نظر احسان یار شاطر
ویراستار و مقدمه نویس «دانشنامه تاریخ جهان» ترجمه دکتر محمود زنجانی، در سه مجلد به قطع رحلی، از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
● همکار مولف «دانشنامه جهان اسلام» زیر نظر غلامعلی حداد عادل از جمله مقاله « پادری (تبلیغ مسیحیت در قلمرو اسلام)»، «پامنار» و «تاجنامه».
● پژوهنده و نویسنده « دایره المعارف خواب و رویا» از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
● پژوهنده و نویسنده « دانشنامه شعر» از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
● ویراستار و مقدمه‌نویس «دایره‌المعارف فرش دستبافت» تالیف دکتر حسین تجدد، در دو مجلد به قطع رحلی، از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
● ویراستار و مقدمه‌نویس «دایره‌المعارف موجز علوم: مختصری از همه چیز» ترجمه دکتر محمود زنجانی، از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
● مترجم بخش‌های حقوق و فقه « دایره‌المعارف نوین جهان اسلام آکسفورد» از انتشارات دانشگاه آکسفورد به انگلیسی و ترجمه کامل آن به فارسی از سوی کتاب مرجع بنیاد دانشنامه جهان اسلام و نشر مستقل آن تحت عنوان «حقوق در جهان اسلام» از انتشارات چاپخش .
*عضویت در مجامع علمی، حرفه‌ای و مردم نهاد*
۱. ده سال نماینده ایران در موسسه بین‌المللی یکنواخت‌سازی حقوق خصوصی، International Institute for the Unification of Private Law ) Unidroit )که این سمت را پس از او دکتر گودرز افتخار جهرمی و دکتر بیژن ایزدی نمایندگی کردند.
۲. عضو هیات مدیره و نماینده اسکاتلند در حرکت توسعه جهانی World Development Movement که بعد به World Justice Now برای مطالبه گری عدالت در سطح جهان و برای نوع بشر تغییر نام داد. امین در این سمت، همایشی بین‌المللی برای افزودن به کمک‌های بلاعوض کشورهای ثروتمند به کشورهای توسعه نیافته با سخنرانی جان اسمیت رهبر حزب کارگر در دانشگاه گلاسگو کلدونین برگزار کرد که بازتاب جهانی یافت.
۳. عضو هیات مدیره شعبه اسکاتلند موسسه پادشاهی روابط بین‌الملل (چتم هاوس) Royal Institute of International Affairs، موسسه‌ای که همه روسای جمهوری کشورهای معتبر جهان در آن سخنرانی کرده‌اند.
۴. عضو هیئت امنای انجمن حمایت از زندانیان خارج از کشور Prisoners Abroad،
۵. عضو شورای دبیری و هیئت تحریریه ده‌ها نشریه در پنج قاره جهان از جمله هفته‌نامه جبهه ( نشریه جبهه ملی در لندن به مدیریت احمد انواری)
۶.سرپرست علمی دایره‌المعارف ایرانشناسی.
۷. مدیر مجله حافظ.
۸. رییس انجمن ادبی ایران.
۹. وکیل پایه یک دادگستری در ایران و عضو کانون وکلای دادگستری مرکز.
۱۰. وکیل دادگستری در بریتانیا و عضو دانشکده وکلای دادگاه‌های عالی اسکاتلند Faculty of Advocates
۱۱. رئیس شورای سیاستگذاری همایش ملی سه بانوی پارسی سرا: رابعه بلخی، مهستی گنجوی و جهان خاتون شیرازی
۱۳.رئیس شورای عالی انجمن‌های ادبی کشور.
۱۴. عضو موسس و دبیرکل علمی پژوهشی بنیاد جهانی فارسی گستران سبزمنش ( فعال در ۲۶ کشور جهان با همراهی محترم بسم‌الله شریفی افغانستانی موسس و دبیرکل اجرایی بنیاد)
۱۵. دبیرکل حزب ایران ( پس از فوت مهندس علیقلی بیانی)، رئیس سازمان حقوقدانان جبهه ملی (پس از ادیب برومند)، عضو هیئت رهبری و اجرایی جبهه ملی سامان پنجم (پس از ادیب برومند)، رئیس هیئت اجرایی جبهه ملی سامان ششم ( متشکل از دکتر هرمیداس باوند، دکتر علی رشیدی، مهندس کورش زعیم، گیتی پورفاضل، علی شجاع، ناصر کمیلیان، دکتر حمید شمس و …)
۱۶. دانشمند جهانی و استاد ارشد مدعو دانشگاه مطالعات خارجی پکن در جمهوری خلق چین.
۱۷. عضو شورای علمی/هیئت رئیسه ده‌ها همایش علمی، دانشگاهی و حرفه‌ای در پنج قاره جهان.
۱۸. مهمان افتخار ghest of honour در همایش دانشگاه گواهاتی هند
۱۹. شخصیت مرجع source person در دانشگاه گواهاتی هند
۲۰. سابقه استاد راهنما، استاد مشاور و داور در بیش از صد و پنجاه پایان نامه دکتری و ارشد در دانشگاه های غرب و شرق جهان
۲۱. سابقه سردبیری مجله‌های کلک، ایرانمهر، پروین و حافظ که همه به دلیل نوشتن سرمقاله‌های سردبیر در حمایت از آزادی، مردم سالاری و حقوق بشر توقیف شدند. پس از لغو مجوز مجله حافظ، با بیست‌هزار نامه و طومار اعتراض به لغو مجوز، به نشر خود ادامه داد، اما در نهایت سردبیر حافظ به دادگاه احضار و به دلیل نافرمانی مدنی به جریمه محکوم شد.
۲۲. عضویت در شورای علمی ده‌ها مجله علمی، پژوهشی، ترویجی و ادبی ازجمله: دو ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی در ایران، فصلنامه حقوق نفت و گاز آکسفورد در انگلستان، فصلنامه حقوق بین‌الملل و تطبیقی در هند و …
گزارش از محسن عباسی‌فرد
