یادداشتی از اعظم چقازردی در پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز؛ یلدا سنتی چندهزار ساله و نماد احترام فرهنگ ایرانیان از هر قوم، زبان و فرهنگ به رابطه طبیعت،گردش ایام و اهمیت با هم بودن و شادی و سرور و روشنائی در فردای طولانیترین شب سیاه سال و امید به تولد دوباره خورشید، نور و امید.
ابوریحان بیرونی یلدا را “میلاد اکبر” دانسته و در باره آن نوشته است: «اولین روز از دیماه را خرم روز یا خُره روز مینامند.
خور روز یعنی روز خورشید؛ روز تولد خورشید که شکست ناپذیر است. و یکی از روزهای چهارگانه جشنهای دیگان (هم نام شدن روز و ماه) است.»
ایرانیان از روزگاران دور دو چله داشتند چله زمستان و چله تابستان که نخستین آنان از تیر آغاز میشد و هر چله خود به دو بخش چله بزرگ و کوچک تقسیم میشد تا در نهایت چله تابستان به شهریور و فصل برداشت خرمن و وفور محصول، نعمت و برکت ختم میشد و چله زمستان نهایتاً به نوروز و آمدن بهار.
یلدا تلاقی آذر(نماد آتش و روشنی)و دی (نماد دیو تاریکی) است و شروع کاستن از درازای شب و افزونی روشنای روز.
دی چو آغاز شود اگرچه با سوز و سرماست و ننه سرما هم با خود سختی و مشقت به همراه داشت اما در عین زمان نویدبخش حرکت به سمت تعادل روز و شب در پایان زمستان و نوروز است.
از خردسالی ما با این سنتها بزرگ شدیم؛ تلاش و تقلای پدران برای خرید شب چله در کنار جنبوجوش مادران برای آراستن خانه و کرسی به سفره و انار و آجیل و هندوانه لای کاه و کولش نگهداری شده در زمانه بییخچالی.
ایرانیان تلاش کردند این طولانیترین شب سرد ظلمانی سال را با تهیه شیرینی و میوههای سرخگون و آجیل و به ویژه میهمانی و دورهمی و نشستن پای قصههای پدربزرگها و مادربزرگها، شاهنامهخوانی یا قصههای فولکلوریک و همراه با قران و دیوان حافظ، گپوگفت خانوادگی چنین شب سخت را کوتاهتر و آسانتر ساخته و بقول استراتژیستهای برنامهریزی امروزی تهدید شب سرد و طولانی را به فرصت طولانیتر کنار هم بودن و دلهره را به دلنشینی مبدل سازند.
براستی که ایران سرزمین سنتهای شیرین است بدون انکه باور داشته باشم همه هنرها نزد ایرانیان است و بس. اما نیک میدانم و صد البته ایرانیان از هنرمندان جهان بودند و هستند و هزاران امید که باشند.
تاریخ، قهرمانان و اسطورهها، سنتها و آیین، باورهای دینی مشترک و سرزمین آبا و اجدادی واحد… مؤلفههای انسجام و وحدتآفرین در یک کشور هستند آنان را باید پاسداشت و به نسلهای فردا چونان امانتی گرانبها منتقل کرد. اینها عناصر سازنده هویت و تاریخ این سرزمین کهن هستند.
در عصر تنهاییهای روزافزون و اتمیزه شدنهای امروزی و زندگی شهری و رونق زیستن در فجازیها به تعبیر یک متفکر اجتماعی: انبوههای تنها” سنتهایی چون نوروز و “یلدا: بهانه ایی برای با هم بودن و گردهم آمدن و زندگی جمعی و اهمیت خانواده و روابط اجتماعی است باید به یلدا همواره سلام کرد.چون در او روح زندگی، امید، شیرین کامی وجود دارد و موج میزند. به همین سبب یلدا نامی از نامهای نامی دختران ایران بانوست.
یلدای شما در چهار گوشه ایران و ایرانیان در اقصی نقاط جهان به شیرینی لوکا، به عطر قطاب، به حلاوت گز و به تردی کماج… باد.
پیشاپیش یلدا بر همگان خجسته باد.