گزارش از آرین عباسی‌فرد گزارشگر و مرتجم پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز: عکاسی به معنی ثبت یک تصویر است و تصاویر همواره بار علمی، معنوی، هنری و دیگر معانی دیگری را با خود حمل می‌کنند؛ توانایی ثبت تصاویر و شروع حرفه عکاسی با خود انقلابی به همراه آورد که دنیای اطلاعات و هنر را کاملا تغییر داد و شاخه‌های گوناگون زیادی را به مرحله‌ای بالاتر جابه‌جا کرد.
پس از درک اهمیت عکاسی و ثبت تصاویر همواره، کشورهای مختلف روزهای مختلفی را به عنوان روز عکاسی به ثبت رساندند و این روز را به تمامی عکاسان و هنروران و… تبریک گفته‌اند؛ روز جهانی به صورت کلی فرصتی برای ایجاد تغییر و آگاهی در سطح جهان است. البته لازم به ذکر است که با اینکه ۱۹ آگوست به عنوان روز جهانی عکاسی به ثبت رسیده؛ هنوز هم بیشتر کشورها اطلاعی از این موضوع ندارند.
۱۹ آگوست، روز جهانی عکاسی
عکاسی که جزو مهم‌ترین اختراعات قرن نوزدهم به حساب می‌آید؛ با ثابت شدن اهمیت آن در شاخه‌های مختلف سبب تولید دوربین عکاسی به صورت انبوه شد و روز به روز توجه بیشتری را به خود جذب کرد.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی، عکاسی و عکس در تک‌تک لحظات زندگی ما مشاهده می‌شود. اهمیت این شاخه و صنعت باعث شده تا هر ساله در روز ۱۹ آگوست، روز جهانی دوربین و عکاسی را به عکاسان و فیلمبرداران سراسر دنیا تبریک گفته و باری دیگر توجهات مردم را به عکس جلب کنیم.
جالب است بدانید دلیل نامگذاری روز ۱۹ آگوست به عنوان روز جهانی فیلمبرداری و عکاسی به دلیل گردهمایی است که در سال ۱۹ آگوست سال ۱۸۳۹ در فرانسه برگزار شد. در این روز دولت فرانسه اختراع بزرگ لوئی داگر را که قادر به ثبت تصاویر بود( نام دستگا : داگروتیپ )؛ به مردم معرفی کرد و از آنجا هنر جدیدی در دنیا شروع به شکفته شدن شد.
معرفی انواع شاخه‌های عکاسی
با گذر زمان عکاسی و فیلمبرداری و ثبت تصاویر در حوزه‌های مختلف مخصوصا هنر پیشرفت زیادی کرده‌اند و شاخه‌های مختلفی با نام‌های مختلف دارند. این شاخه‌ها هر کدام ویژگی‌های محیطی و یا ابزار خاص خود را دارد که ما در اینجا شما را با ۱۸ شاخه از این حرفه آشنا می‌کنیم.
• عکاسی منظره: عکاسی از منظره، شاخه‌ای از عکاسی است که برای بیشتر مردم کاری آسان به شمار می‌آید. ولیکن به علت عظمت طبیعت و یا موقعیت منظره در لحظه گرفتن تصویری جذاب نیاز به مهارت و ذوق هنری زیادی دارد.
• عکاسی از اجسام بی‌جان: عکاسی از اشیاء بی‌جان، از دیگر شاخه‌های سخت عکاسی است که در آن عکاس باید زاویه دید خوبی داشته باشد. لوازم نورپردازی در این رشته برای عکاس واجب است زیرا برای جذاب‌تر نشان دادن عکس نمی‌توانید از گزینه‌های زیادی استفاده کنید.
• عکاسی حیات وحش: عکاسی از حیات وحش از جمله مشکل‌ترین شاخه‌های عکاسی از لحاظ تسلط به محیط وحش و طبیعت و صبر زیاد برای پیدا کردن سوژه است. در این نوع عکاسی، عکاس نیاز به مدت زمان زیادی دارد تا در یک فرصت مناسب، سوژه مناسب را پیدا کند. این سبک عکاسی حیوانات حیات وحش را هدف قرار می‌دهد.
• عکاسی ماکرو: عکاسی از نمای نزدیک یا ماکرو از دیگر سبک‌های عکاسی است که در آن به اشیاء، بافت‌های مختلف اشیاء یا سوژه‌های کوچک توجه می‌شود و با نمایی بسیار نزدیک به سوژه نگاه می‌کند. عکاسی کلوز آپ از نمونه‌های این سبک است.
• عکاسی زیر آب: عکاسی زیر آب از جمله سبک‌های عکاسی است که به تجهیزات و مهارت‌های خاص خود نیاز دارد. برای این نوع عکاسی باید لوازم و لباس غواصی، دوربین ضد آب داشته باشید. به علت نبود نور در عمق‌های زیاد آب شما به تجهیزات نورپردازی خوبی هم نیاز دارید.
• عکاسی نجوم: عکاسی نجومی تمامی عکس‌هایی که از ستارگان، سیاره‌ها، کهکشان راه شیری و… را شامل می‌شود ولیکن این عکسبرداری با امکانات و آگاهی درست انجام‌پذیر است تا نتیجه و تصاویر با کیفیتی را در اختیارتان بگذارد.
• عکاسی هوایی: این شاخه و رشته عکاسی، که بسته به سوژه می‌توان جزو عکاسی از منظره و یا طبیعت هم به شمار آورد؛ با پهپادها و بالگردها از زاویه‌ی بالا از سوژه عکس می‌اندازد. در این نوع عکسبرداری خیلی کم از طبیعت یا منظره عکس می‌گیریم.
• عکاسی علمی: از جمله عکاسی‌های این سبک می‌توان به عکاسی‌های نجومی و یا عکاسی‌های ماکرو اشاره کرد که بار علمی دارند و لحظات خاصی را برای اطلاعات علمی ثبت می‌کنند.
• عکاسی پرتره: در این نوع عکسبرداری می‌توانید از کمترین مقدار تجهیزات شروع کنید. زیرا هدف این عکاسی، چهره افراد و منتقل کردن احساسات آنها به بیننده است.
• عکاسی از مراسم عروسی: با پیشرفت تکنولوژی و در دسترس بودن گوشی‌های همراه، مردم همواره سعی در ثبت لحظات مختلف زندگی خود دارند. از جمله مراسمی که در اکثر نقاط جهان برگزار می‌شود و مردم سعی در زنده نگه داشتن آن دارند، مراسم عروسی است. در مراسم‌های عروسی امروزه از بهترین تجهیزات و حرفه‌ای‌ترین امکانات استفاده می‌کنند تا تمامی لحظات را بدون هیچ کوتاهی به ثبت برسانند.
• عکاسی مستند: در عکاسی‌های مستند ما عکس‌هایی با اطلاعات مختلف اعم از آداب و رسوم ، فرهنگ، اطلاعات علمی، خبرهای جنگی و… را به اطلاع مردم برسانیم.
• عکاسی ورزشی: در عکس برداری ورزشی عکاس باید تجهیزات مختلف اعم از لنزهای مختلفی داشته باشد؛ تا سوژه‌ها را در هر ورزش خاص به ثبت برساند.
• عکاسی مد: در این شاخه عکاسی، عکاس باید اطلاعات کاملی از مد و فشن داشته باشد تا بتواند مخاطب خود را در مد جذب کند. این شاخه عکاسی به همان اندازه که مانند پرتره به‌نظر می‌آید از این شاخه عکاسی دور است؛ در عکاسی مد باید بیشتر از این که روی صورت اشخاص و احساسات‌شان تمرکز شود، روی اطلاعاتی تمرکز کنیم که قرار است به کاربران انتقال دهیم.
• عکاسی تبلیغاتی: عکاسی تبلیغاتی یا تجاری فقط با هدف جذب مشتری و شرکت‌های مختلف برای فروش کالا به‌کار می‌رود که در آن عکاس با تجهیزات حرفه‌ای از تمامی امکانات عکاسی و… استفاده می‌کند تا کالا را مناسب و قابل قبول برای فروش جلوه کند.
• عکاسی خیابانی: عکاسی از سوژه‌های خیابانی در واقع زندگی شهری و یا کاربری یک وسیله در خیابان را به تصویر می‌کشد و ابزار و تجهیزات و تکنیک‌های خاص خود را دارد.
• عکاسی خبری: عکاسی خبری از رویدادهای مهم، از جمله شیوه‌های عکاسی و فیلمبرداری است که در آن، تمامی وقایع یک کنسرت، جشن و… را با بیشترین تجهیزات به ثبت می‌رسانیم.
• عکاسی از غذا: عکاسی از غذا که به تازگی با رواج یافتن، پخش کردن عکس غذا در صفحه‌های مجازی، رایج شده؛ نیاز به روش‌های مختلف اقرار کننده دارد تا با آن غذا را خوشمزه و لذیذ جلوه داد. گاهی عکاسان به جای جذاب‌تر نشان دادن تصویر به جای استفاده از غذا واقعی، از جایگزین‌های غیر طبیعی دیگری استفاده می‌کنند تا عکس قشنگ‌تر دیده شود.
• عکاسی آثار معماری: این سبک از عکاسی، مانند سبک عکاسی مستند و منظره است، اطلاعاتی را راجب بناهای مختلف و آثار قدیم و جدید به ما می‌دهد و برای خوب نشان دادن عکس باید از تکنیک‌های عکاسی منظره استفاده کرد تا عظمت بناهای مختلف را تا حد امکان پوشش دهد
روز جهانی عکاسی؛ مروری سریع به آنچه در ایران گذشت
۲۸ مرداد ۱۳۸۹ کاوه بغدادچی سردبیر وقت سایت عکاسی در خبری با عنوان «روز جهانی عکاسی» مبارک ! از این نامگذاری خبر داد. دقایقی بعد از انتشار خبر در سایت عکاسی ارسال پیامک‌های متعدد تبریک این روز بین عکاسان و به عکاسان شروع شد (آن روزها شبکه‌های اجتماعی فراگیری امروز را نداشت و خبری از اینستاگرام نبود).
دو سال بعد سایت عکاسی با انتشار مطلبی با عنوان «برای ستایش عکاسی در روز جهانی عکاسی» به قلم کاوه بغدادچی هدف از این نامگذاری را بیشتر مورد بررسی قرار داد.
در حالی که در اعتبار این نامگذاری بین عکاسان اختلاف‌نظر پیش آمده بود، در سال‌های بعد و با نزدیک شدن به ۲۸ مرداد به سرعت پیام‌های تبریک را به گسترش گذاشت و با فراگیری شبکه‌های اجتماعی این تبریک‌ها جای خود را بیش از پیش باز کرد و از یک پیامک تبریک ساده به برگزاری همایش و سمینار و گردهمایی و حتی تخفیف در فروش محصولات عکاسی رسید.
آنچه بیشتر به چشم می‌آمد جدی گرفتن بیش از حد این روز در ایران بود در صورتی که مبدا و منشاء این نامگذاری هنوز مورد اختلاف‌نظر عکاسان قرار داشت.
چهار سال بعد و با توجه به اختلاف نظرهایی که درباره اعتبار این نامگذاری پیش آمد کاوه بغدادچی در مطلبی با عنوان «روز جهانی عکاسی»؛ برای حرفه‌ای‌ها یا غیرحرفه‌ای‌ها به بررسی مجدد اعتبار نامگذاری این روز پرداخت.
موضوعی که تشکیک در نامگذاری این روز را تبدیل به دو دستگی و اختلاف بین عکاسان کرده بود هر سال بیشتر می‌شد و تا چهره سرشناس جهانی یا رسانه معتبر این روز را تبریک می‌گفت حامیان گرامی‌داشت این روز از آن به عنوان سند بهره می‌بردند و مخالفان هم با ارائه اسناد و مدارک تاریخی در تلاش برای بی‌اعتبار جلوه دادن این روز بودند.
۲۸ مرداد ۱۳۹۷ زانیار بلوری در مطلبی با عنوان «سوءتفاهم بزرگی به نام روز جهانی عکاسی» به بیان دیدگاه مخالفان این روز پرداخت و با ارائه مستندات دلایل مخالفان برای نامگذاری این روز را بیشتر مورد بررسی قرار داد.
با داغ شدن تبریک‌ها، مراسم و تخفیف‌ها و مناسبت‌های این روز کیوان نیک طبیعت سردبیر سایت عکاسی در ۲۸ مرداد ۹۸ در مطلبی با عنوان «افسانه روز جهانی عکاسی: این روز برای مخترعان عکاسی چه معنایی دارد؟» به بررسی دلایل مخالفان با نامگذاری این روز پرداخت.
در مرداد ۱۳۹۹ ارمغان زمان‌فشمی خبرنگار روزنامه اطلاعات به دنبال دلیل این نامگذاری با جمعی از عکاسان تماس گرفت و ماحصل این تماس‌ها در مطلبی با عنوان «روز جهانی عکاسی: داستان یک نامگذاری» در روزنامه اطلاعات ۲۷ مرداد ۱۳۹۹ منتشر شد.
پس از گذشت ۱۲ سال، روز ۲۸ مرداد به درست یا اشتباه در ایران و جهان به عنوان «روز جهانی عکاسی» گرامی داشته می‌شود. سایت عکاسی به عنوان رسانه‌ای که برای اولین بار این روز را معرفی کرد و طی سال‌های بعد با انتشار مطالب متعدد به تلاش برای شفاف‌سازی و اعتبارسنجی این روز پرداخت این روز را به گرامی می‌دارد.
روز جهانی عکاسی؛ علت نامگذاری این روز چیست؟
19 آگوست ( مصادف با ۲۸ مرداد ماه ) در تقویم بسیاری از کشورهای جهان به عنوان روز جهانی عکاسی نامگذاری شده است. همین باعث شده افراد بسیاری از جمله عکاسان و دیگر هنرمندان، این روز را در شبکه‌های اجتماعی با اشتراک پست‌هایشان تبریک بگویند.
اما شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که اصلا چرا ۱۹ آگوست به عنوان روز جهانی عکاسی نامیده شده است؟ اگر به دنبال پاسخ این پرسش هستید، تا انتهای این مقاله همراه من باشید.
ماجرا چیست؟
واقعیت این است که ایده‌ی نامگذاری این روز (در جهان )، به عنوان روز جهانی عکاسی قدمت زیادی نداشته و به سال ۲۰۱۰ باز می‌گردد.
جوانی استرالیایی به نام کُرسکه آرا ( Korske Ara ) در روز ۱۹ آگوست این سال، وبسایتی با عنوان روز جهانی عکاسی (worldphotographyday.com) را راه‌اندازی کرده و پیشنهاد می‌دهد که این روز به عنوان روز جهانی عکاسی گرامی داشته شود.
اما در اصل شورای عکاسی بین‌المللی هند در سال ۱۹۹۱ نخستین نهادی بود که این روز را رسما به عنوان روز جهانی عکاسی جشن گرفت و از آن هنگام تا امروز هر سال کشورهای بیشتری این تاریخ را بعنوان (روز جهانی عکاسی) در تقویم‌های خود گنجانده‌اند. بطوری که هر سال این رویداد نسبت به سال گذشته در گستره‌ی بزرگتری برگزار شده است.
معرفی معتبرترین مسابقات بین‌المللی عکاسی
چرا ۱۹ آگوست؟
اما اصلا چرا ۱۹ آگوست؟ این روز به علت اختراع داگرئوتایپ، روز جهانی عکاسی لقب گرفته است. داگرئوتایپ یا داگرئوتیپ ( daguerréotype ) نخستین روش موفق در ثبت عکس‌های دائمی و استفاده تجاری از عکاسی است. این روش را لوئی داگر مخترع و عکاس فرانسوی به همراه ژوزف نیسه فور نیپس در سال ۱۸۳۷ میلادی اختراع کرد.
دستگاه داگرئوتایپ
دو سال بعد از این ماجرا و در روز ۹ ژانویه سال ۱۸۳۹، آکادمی علوم فرانسه این اختراع را به رسمیت شناخت و آن را برای تمام مردم جهان معرفی کرد. با این وجود ۱۹ آگوست روزی بود که پتنت روش دو مخترع یاد شده توسط دولت فرانسه خریداری شد.
البته بر خلاف آنچه تصور می‌کنید، اولین تصویر دائمی جهان توسط داگرئوتایپ ثبت نشده است. قدیمی‌ترین عکس ثبت شده در تاریخ عکاسی، تصویری است که نیسه فور نیپس، اشراف زاده‌ی فرانسوی در سال ۱۸۲۶ با فرآیندی که خود آن را هلیوگرافی نامید از چشم‌انداز پنجره‌ی اتاقش گرفت.
اولین تصویر دائمی جهان که توسط ژوزف نیپس به ثبت رسیده است
داگرئوتایپ چه زمانی وارد ایران شد؟
نخستین دستگاه‌های عکاسی به روش داگرئوتیپ، به درخواست محمد شاه قاجار از کشورهای روسیه و انگلیس به دربار ایران وارد شد. دستگاه‌های عکاسی روسیه که توسط نیکلای یکم روسیه، تزار روسیه هدیه داده شده بود، زودتر رسید و نیکلای پاولوف دیپلمات جوان روس که به این منظور تعلیم عکاسی دیده بود، این دستگاه‌ها را به تهران آورد و در اواسط دسامبر ۱۸۴۲ ( مصادف با پایان آذر ۱۲۲۱ ) نخستین عکس‌ها را ثبت کرد.
ملک قاسم میرزا شاهزاده ایرانی و ژول ریشار فرانسوی نیز از جمله پیشروانی هستند که در ایران، به شیوه داگرئوتیپ، عکاسی کرده‌اند. با اطلاعاتی که از کتاب مقالات گوناگون تألیف دکتر خلیل خان اعلم الدوله ثقفی از یادداشت‌های ریشارخان، اولین عکاسی که اعتمادالسلطنه از او نام برده حاصل می‌شود، این است که اولین عکاسی بر روی صفحه نقره در سال ۱۲۶۰ هجری قمری در تبریز، زمانی که ناصرالدین میرزا ولیعهد بود انجام شده است.
ژانرهای عکاسی: معرفی ۱۷ ژانر پرطرفدار
به جز یک عکس که توسط ملک قاسم میرزا فرزند فتحعلی شاه ثبت شده است، هیچ کدام یک از عکس‌های داگرئوتیپ ایرانی، باقی نمانده‌اند.
تنها عکس باقی مانده ایرانی که به روش داگرئوتیپ ثبت شده است
اختراع سلفی
اختراع سلفی هم داستان جالبی دارد، در سال ۱۸۳۹ رابرت کارنلیس آمریکایی دوربینش را در اتاق پشتی مغازه پدرش در شهر فیلادلفیا تنظیم کرد، درپوش لنز دوربین را برداشت، به جلوی دوربین دوید و برای ۵ دقیقه کاملا ساکن سر جای خود نشست. سپس دوباره به سوی دوربین شتافت تا درپوش لنز را بگذارد. این مسئله موجب شد که اولین سلفی تاریخ ثبت شود!
اولین عکس پرتره سلفی تاریخ که توسط رابرت کارنلیس در سال ۱۸۳۹ ثبت شد
اختراع عکاسی رنگی
در سال ۱۸۳۹ شیمیدان و ستاره‌شناس انگلیسی، جان هرشل با استفاده از سدیم تیو سولفات، روشی را برای تهیهٔ نسخه نگاتیو روی شیشه ابداع کرد که به‌مرور جایگزین نگاتیوهای کاغذی شد.
تئوری عکس رنگی سه رنگ، توسط جیمز کلرک ماکسول، فیزیکدان انگلیسی در سال ۱۸۵۵ پیشنهاد شده بود. بر اساس نظریه او، نور مرئی از سه رنگ اساسی قرمز، سبز و آبی، تشکیل شده است. پس فیلمی از سه لایه ساخت که هر لایه آن نسبت به یکی از سه رنگ‌های اولیه حساس بود و توانست نخستین عکس رنگی را در سال ۱۸۶۱ به ثبت برساند.
سیستم ناحیه‌ای عکاسی انسل آدامز چیست؟
این عکس در واقع سه تصویر سیاه و سفید بود که با استفاده از فیلتر‌های قرمز، سبز و آبی عکاسی شده بود اما امولسیون فتوگرافیک آن زمان نتوانسته بود که طیف رنگی مناسبی برای ظاهر نمودن عکس بیافریند. این مسئله موجب شد که تصاویر رنگی تا مدت‌ها فراموش شوند.
نخستین عکس رنگی از یک روبان که در سال ۱۸۶۱ توسط جیمز کلرک ماکسول عکسبرداری شده است
بالاخره در سال ۱۸۷۴، یک شرکت انگلیسی اولین شیشه‌های خشک عکاسی را به بازار عرضه کرد و عکاسی جنبه عملی به خود گرفت. اما حمل و نقل مقدار زیادی شیشه، از لحاظ سنگینی و شکنندگی، یکی از مشکلات پیش روی بود؛ تا اینکه در سال ۱۸۷۱ ریچارد مادوکس، فیزیکدان و عکاس انگلیسی با ابداع فیلم عکاسی ژلاتینی، زمان عکاسی را کوتاه کرد و جابه‌جایی فیلم‌های عکاسی را راحت نمود که نقطه عطفی در تاریخ عکاسی محسوب می‌شود.
از آن زمان به بعد علم عکاسی دستخوش تغییرات زیادی شد تا اینکه اولین تصویر دیجیتال در سال ۱۹۵۷ میلادی ثبت گردید؛ تقریبا ۲۰ سال بعد از آنکه راسل اِی. کریش مهندس شرکت کوداک موفق شده بود اولین دوربین دیجیتال را اختراع کند. راسل اولین عکس دیجیتال را به پسر خود اختصاص داد و بدین ترتیب تصویر رنگی او با رزولوشن ۱۷۶ در ۱۷۶ پیکسل جاودانه شد.
تصویر راسل اِی. کریش از کودک خود
جمع‌بندی
تاریخچه عکاسی یکی از گسترده‌ترین مباحث است و قطعا پرداختن به آن در یک مقاله ممکن نیست. اما سعی کردم بخشی از این تاریخ را که مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود با شما به درمیان بگذارم.
