به بهانه آزادسازی خرمشهر؛ شاهکار خلبان فانتوم ایرانی.
سوسن امیری‌پریان، گزارشگر پایگاه تحلیلی- خبری درسانیوز؛ امروز سوم خرداد ۱۳۶۱ است و دو سال از جنگ تحمیلی عراق می‌گذرد.
آسمان خرمشهر آبی‌تر از همیشه ستیغ آفتاب را به جان شیر بچه‌های ایرانی می‌ریزد. گرما و تشنگی در دمای ۵۰ درجه برای رزمندگان نوازشی بیش نیست. این آهنین مردان عزم خود را جزم کرده‌اند تا خرمشهر را نجات بدهند.
حسین خرازی با نیروهایش در خارج از خرمشهر منتظر شهید احمد کاظمی است تا حمله نهایی را شروع کند اما احمد کاظمی به ناگاه از پشت بی‌سیم خبری عجیب می‌دهد و آن خبر این است: «ما داخل شهر هستیم و بیش از ۶ هزار اسیر عراقی خود را تسلیم کرده و ندای (یا حسین و الله‌اکبر) سر می‌دهند.»
عملیات بیت‌المقدس در اردیبهشت ۶۱ شروع شده و عراق با ۲۲ تیپ رزمی در حال دفاع از خرمشهر و اطراف آن است. به موازات عملیات زمینی نبردی بزرگ نیز در آسمان میان نیروی هوایی ارتش ایران و ارتش بعث‌عراق در جریان است.
یکی از فانتوم‌های شناسایی روز ۱۳ اردیبهشت ۱۳۶۱ با عکسی که از مواضع دشمن در خرمشهر تصرف شده گرفت، فرماندهان ایرانی را متوجه ساخت یک پل باریک روی اروند کرد.
این پل باعث اتصال خرمشهر به عراق می‌شد و لجستیک نیروهای بعثی را تأمین می‌کرد.
آنچه مشخص است پل توسط مهندسی-رزمی ارتش بعثی با کمک مهندسان مصری ساخته شده بود و تأثیری استراتژیک بر نبرد خرمشهر داشت.
از آن جایی که خرمشهر برای صدام، بسیار با اهمیت بود، لازم است به پاسخی که صدام برای فرمانده سپاه سوم عراق “سپهبد صلاح‌القاضی” فرستاد، اشاره کرد.
صلاح‌القاضی از لحاظ نظامی حفظ خرمشهر را ممکن نمی‌دانست و این نکته را در نامه‌ای برای صدام گوشزد کرد اما صدام حسین در پاسخ گفت:« دفاع از محمره خرمشهر) همانند دفاع از بغداد است.»
در نتیجه عزم سپاه سوم عراق برای دفاع از خرمشهر در برابر هجوم ایرانی‌ها جزم شد اما حفظ این شهر استراتژیک بدون اتصال به عقبه خاک عراق بسیار سخت بود.
در روز ۱۷ اردیبهشت ۶۱، خلبان محمود اسکندری با کابین عقب هواپیما، خلبان اکبر زمانی، در یک ماموریت مهم با هدف انهدام پل اروند پرواز کردند.
فانتوم محمود اسکندری که استاد پرواز در ارتفاع زیر ۵۰ پا بود دوبار از صحنه رادار محو شد(به علت پرواز در ارتفاع نزدیک به زمین) اما هواپیمای آنها سالم بود و قصد داشتند از طریق آسمان کویت وارد آسمان عراق شوند و به جهت فریب پدافند ارتش بعث، از درون آسمان دشمن، پل را منهدم سازند.
با دیدن پل، خلبان شجاع هواپیمای اف ۴ ارتفاع گرفته و روی هدف با سقوط آزاد ۱۲ بمب ۵۰۰ پوندی را رها می‌کند که همه آنها به پل ساخته شده روی اروند رود برخورد کرده و آن را به‌طور کامل منهدم می‌کند.
مورد اصابت قرار دادن یک پل باریک در زیر آتش سنگین پدافندی دشمن در یک ماموریت جنگی آن هم با بمب‌های غیر هدایت شونده سقوط آزاد، شاهکاری بود که خلبان ارتش ایران محمود اسکندری انجام داد.
با از بین رفتن پل اروند، خرمشهر عملاً به طور کامل محاصره شد و ارتباط نیروهای متجاوز بعثی با عقبه خود قطع گردید. دیگر ارتش صدام نه کمکی می‌توانست به خرمشهر برساند و نه امکان عقب‌نشینی وجود داشت.
در روز سوم خرداد با تصرف خرمشهر، ۱۹ هزار عراقی به اسارت درآمدند و هزاران نفر از نیروهای بعثی خود را به اروند زدند تا از طریق شناکردن خود را به ساحل غربی آن برسانند و نجات یابند که اکثرا غرق شدند.
گفته می‌شود مهماتی که توسط ارتش بعث‌عراق برای ادامه جنگ، در خرمشهر ذخیره شده بود که تا ۳ سال ایران را بی‌نیاز می‌کرد.
عملیات فانتوم ایرانی برای زدن پل اروند، در حقیقت یک عملیات تاکتیکی بود اما تأثیری استراتژیک بر روند جنگ گذاشت و باعث شد نیروهای پیاده ارتش و سپاه بتوانند خرمشهر را با تلفات و زمان کمتر بازپس گیرند.
البته شجاعت، و تهور تیمسار خلبان محمود اسکندری به همین عملیات ختم نمی‌شود؛ او در عملیات H3، عملیات زدن پالایشگاه الدوره و ناامن‌سازی بغداد همراه شهید دوران و عملیات بازگرداندن فانتوم ایرانی در سوریه حضور داشت و یک قهرمان بزرگ در جنگ ۸ ساله با صدام به‌شمار می‌رود.
شهید آوینی آن زمان، لحظه ثبت آزادسازی خرمشهر گفته است: «دوربین فیلمبرداری بسیار ضعیف‌تر از آن است که بتواند حقیقت این نبرد را ثبت کند. آن حقیقت شگرفِ تحقق نهایی اراده حضرت حق کجا می‌تواند در تصاویری محدود بگنجد؟» برشی از کتاب «گنجینه آسمانی».
