بسترهای مورد نیاز برای پیشگیری از وقوع جرم

یادداشتی از مسعود مرادی مدرس دانشگاه در پایگاه تحلیلی‌- خبری درسانیوز؛ بسترهای مورد نیاز برای پیشگیری از وقوع جرم
همواره بین آنچه که هست و آنچه ما میدانیم فاصله‌ای معنا دار وجود دارد این فاصله معنادار در حقوق به رقم سیاه جرم مصطلح است بدان معنا که آن مقدار جرایمی که اتفاق می‌افتد ولی به رویت و اطلاع پلیس نمی‌رسد و یا به زبانی ساده‌تر کشف نمی‌شود رقم سیاه جرم اطلاق می‌شود.
در دنیای پیرامون ما روزانه جرایمی رخ می‌دهند اما قابل کشف و اثبات نیستند به بیانی دیگر می‌توان گفت شخص بزه دیده به دلیل عدم توانایی بنا بر دلایل متعدد جسمی، روانی و روحی ناتوان از اعلام جرم به مراجع صالح است مانند بچه‌کشی، سقط جنین، آزار سالمندان، روابط نامشروع بین زوج‌ها با آشنایان سببی و نسبی و…
متاسفانه نوع ارتکاب بعضی از جرایم بطوری است دشوار قابل رصد و کشف هستند و یا اینکه بزه دیده بنابه دلایل زیر وقوع جرم را پنهان و به مراجع قضایی و انتظامی اعلام نمی‌کند؛
-ترس از آبروی خانوادگی
-بدرفتاری یا قضاوت نابجای اطرافیان
-تهدید و انتقام طرف مقابل
-تن دادن و تسلیم شدن به خواسته طرف مقابل به اجبار و فشار
به اینگونه واقعه بزه دیدگی ثانویه گفته می‌شود به عنوان مثال مسایل عاطفی، عشقی که منجر به اسید پاشی و انتشار تصاویر خصوصی در شبکه‌های مجازی می‌شود
یکی از راهکارهای پیشنهادی در راستای احقاق حقوق بزه دیدگان جرایم مذکور می‌تواند ارایه آموزش‌های لازم به صورت بروشور در مدارس و دانشگاه‌ها، رسانه‌ها در قالب فیلم کوتاه مستند بیلبوردهای شهری و سایر ابزارهای رسانه‌های جمعی باشد و با تبیین حقوق قانونی افراد در مواجهه با اینگونه جرایم راهکارهای قانونی احقاق حق آنان بطور شفاف ارایه و در اختیار عموم گذاشته شود به طوری که این مهم با هدف فرهنگ‌سازی به مخاطبین آگاهی داد شود چه بسا بخشی از آثار جرم با بینش بخشی از افراد قطعا کم اثر و کمرنگ خواهد شد.
از دیگر مسیرهای تسهیل در این امر می‌توان به طراحی سامانه‌ای جامع برای مخاطبین از تمام سنین و جنسیت‌ها برای اعلام جرم است که شخص بزه دیده یا شهروندان موارد این‌چنینی را مشاهده نمایند بطور کاملاً محرمانه اطلاعات شخص بزهکار را از طریق این درگاه به مراجع ذی‌صلاح به صورت متن، عکس، فیلم، صوت بارگزاری و منعکس نماید که در مراحل بعدی مراکز ذی‌صلاح از قبیل پلیس اطلاعات واصله از طریق این سامانه استخراج و ضمن صحت سنجی اولیه بررسی و تحقیق میدانی و در صورت لزوم نسبت به اعمال تدابیر لازم با هماهنگی مقام قضایی اقدام نموده و بزهکار را جهت توضیحات و پیگیری‌های مربوطه احضار و اقدامات تامینی مرتبط ارایه شود.
هرچند بخش اعظمی از اطلاعات و گزارش‌های واصله در قالب سامانه مزبور می‌تواند آسیب‌شناسی شده و به لحاظ پیشگیری از وقوع جرایم در فرایندها و تدوین قوانین و مقررات و ارایه آموزش‌ها و آگاهی‌رسانی در ابعاد مختلف جامعه و مخاطبین بکارگیری شود.

و من‌الله التوفیق
دکتر مسعود مرادی مدرس دانشگاه